enczsksiplhudeitsvhrespt
/ plgłówne menu
jesteś tutaj Theatre database
EN | CS | PL | DE

Teatr na Zamku w Łańcucie

historia teatrugaleriadane techniczneoryginalne wyposażenie

ważne wydarzenia

(więcej)1792 | prapremierowe przedstawienie "Parad" Jana Potockiego

(więcej)1800 | przebudowa
architekt: Piotr Aigner; remont wnętrza, zwieńczenie widowni kopułą
(więcej)1911 | odnowienie teatru i inauguracyjne przedstawienie

architekci: Ferdinand Fellner i Hermann Helmer; renowacja wnętrza teatru, budowa kanału orkiestrowego, nowoczesne wyposażenie techniczne - oświetlenie elektryczne, urządzenia do naśladowania deszczu i grzmotów, mosty wspierane na konstrukcji metalowej, nowe zestawy dekoracji

premiera: Pierrot qui rit et Pierrot qui pleure


(więcej)1994 | konserwacja i rewitalizacja ścian, kurtyny i dekoracji

osoby

(więcej)Hermann Helmer |Architekt

Niemiecki architekt, działający na terenie Austrii. Współpracował głównie z Ferdinandem Fellnerem. Studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Monachium.

więcej

(więcej)Ferdinand Fellner |Architekt
Austriacki architekt. Projektant kilkudzesięciu budynków teatralnych. Ukończył Wiedeński Uniwersytet Techniczny.więcej

(więcej)Christian Piotr Aigner |Architekt
Architekt i teoretyk architektury. Studiował w Rzymie. Był stypendystą rządu polskiego. Reprezentował dojrzały klasycyzm.więcej

(więcej)Eduard Felix Veith |Malarz
Należał do przedstawicieli realizmu konieca XIX wieku. Jego freski i obrazy można odnaleźć w Bukareszcie, Paryżu, Berlinie, Wiedniu, a także w Ostrawie, Pradze, Brnie i Łańcucie.więcej

historia

Sala teatralna w Łańcucie, na pierwszym piętrze południowego skrzydła pałacu, powstała przed 1784 rokiem na zlecenie Izabelli z Czartoryskich Lubomirskiej. Wejście na widownię prowadzi z sali balowej. Pierwotnie wystrój dwukondygnacyjnego wnętrza miał zapewne barokowy charakter – zapis z ok. 1790 roku mówi o "dużej sali wybitej adamaszkiem ze złotymi galonami”. Był to typowy arystokratyczny théâtre de société – komedie i “żywe obrazy” grywali domownicy i ich goście. W 1792 wystawiono Parades Jana Potockiego, napisane po francusku specjalnie dla tej sceny. Około roku 1800 teatr został przebudowany według projektu Christiana Piotra Aignera w stylu klasycystycznym. Widownię nakryła kopuła, wsparta na ośmiu drewnianych, pomalowanych “na marmur” korynckich kolumnach. Sporządzono wówczas pięć kompletów dekoracji, przedstawiających salę z kolumnami, pokój, izbę chłopską, miasto oraz las. Bardzo bogaty był zasób kostiumów, znany dzięki zachowanemu spisowi. Znajdowały się wśród nich ubiory pańskie i chłopskie, mundury i zbroja z papieru, kostiumy hiszpańskie, egzotyczne kostiumy tureckie, a także kostium Arlekina, strój Molierowskiego Skapina oraz ubiory czarnoksięskie – czarne płaszcze ze szpiczastymi czapkami. Prócz dramatycznych odbywały się także spektakle muzyczne z udziałem dworskiej orkiestry. Po śmierci księżnej Izabelli (1816) ilość przedstawień zmalała, choć przy okazji rodzinnych uroczystości pokazywano jeszcze francuskie i polskie komedie, a w roku 1822 wystąpił jakiś wędrowny zespół niemiecki. W połowie XIX wieku teatralna sala służyła już tylko jako podręczny magazyn, choć w opisach stale podkreślano jej wcześniejsze przeznaczenie. Nieużywana i nieremontowana zaczęła w końcu niszczeć. Około 1910 roku Roman Potocki zlecił wiedeńskiej firmie architektów teatralnych Ferdynanda Fellnera i Hermanna Helmera odnowienie teatru. Wnętrze zostało wówczas w istocie zbudowane na nowo, z zachowaniem dawnego wyglądu, ale z użyciem zamiast drewna – marmuru, stiuku i brązu. Łuk nad portalem sceny ozdobiło malowidło przedstawiające sztuki piękne, pędzla Eduarda Veitha z wiedeńskiej Akademii. Dla podkreślenia tradycji na widowni umieszczono w gablocie drukowany egzemplarz Parades Potockiego. Inauguracyjne przedstawienie, francuską operetkę Pierrot qui rit et Pierrot qui pleure, odegrali we wrześniu 1911 roku, jak przed laty, arystokraci – amatorzy. Chwila była doniosła – w pałacu gościł arcyksiążę Franciszek Ferdynand Habsburg. W kształcie sprzed stu lat sala istnieje do dziś[1].



[1] Bożenna Majewska-Maszkowska, Teatr w Łańcucie, “Pamiętnik Teatralny” 1962 z. 3-4; Barbara Król-Kaczorowska, Teatr dawnej Polski. Budynki, dekoracje, kostiumy, Warszawa 1971.

 

Literatura:

  1. Król-Kaczorowska B., Teatr dawnej Polski. Budynki, dekoracje, kostiumy, Warszawa 1971.
  2. Majewska-Maszkowska B, Teatr w Łańcucie, „Pamiętnik Teatralny” 1962, nr 3–4.
  3. Piotrowski J., Zamek w Łańcucie. Zwięzły opis dziejów i zbiorów, Lwów 1933.

 

 

autor: Jarosław Komorowski

informacje dodatkowe

nie wprowadzono żadnych informacji

Dodaj informacje

nazwa będzie opublikowana

Email nie zostanie opublikowany

Informacja: Informacja o teatrze musi zawierać minium 10 znaków.

sevenplussix=