enczsksiplhudeitsvhrespt
/ plgłówne menu
jesteś tutaj Theatre database
EN | PL | IT

Opera Nova

historia teatrugaleriadane techniczneoryginalne wyposażenie

ważne wydarzenia

(więcej)1960 | rozpisanie konkursu architektonicznego

(więcej)1973 | rozpoczęcie budowy

(więcej)2006 | oficjalne oddanie budynku i jubileusz 50-lecia istnienia Opery Bydgoskiej
21 października 2006 roku premiera Manru Ignacego Jana Paderewskiego

osoby

(więcej)Józef Chmiel |Architekt

Autor projektów budowy, przebudowy i rozbudowy licznych budynków teatralnych: Teatru Narodowego w Warszawie, Teatru Muzycznego w Gdyni, Teatru Muzycznego w Łodzi , Warszawskiej Opery Kameralnej, Teatru Rampa w Warszawie, Teatru im. Aleksandra Fredry w Gnieźnie, Teatru Dramatycznego w Elblągu, Teatru Rozrywki w Chorzowie, Teatru Nowego w Poznaniu, Teatru Miejskiego w Gdyni, Teatru Polskiego w Szczecinie i Opery Bałtyckiej w Gdańsku.

więcej

historia

Budowa gmachu dla opery w Bydgoszczy trwała prawie 50 lat. Rozpoczęto ją w 1960 roku na podstawie nagrodzonej pracy konkursowej architekta Józefa Chmiela, który zaproponował budynek-rzeźbę złożony z czterech kręgów. Decyzją polityczną budowę jednak wstrzymano, z zamiarem przekształcenia obiektu na Ośrodek Krzewienia Kultury i Sztuki (był też pomysł przeznaczenia go na fabrykę papieru toaletowego). Po kilku latach powrócono jednak do koncepcji budowy gmachu operowego, ale zredukowanego do trzech kręgów i z wprowadzeniem dodatkowej funkcji: Centrum Kongresowego. Zmiany w decyzjach wpłynęły w oczywisty sposób na obecny kształt obiektu, jaki stanął w Bydgoszczy w 2006 roku (współprojektantem obecnego budynku jest architekt Andrzej Prusiewicz).

Anachroniczna architektura gmachu opery bydgoskiej przenosi nas bowiem w odległą epokę późnego modernizmu, z jego neoracjonalizmem i charakterystyczną stylistyką, którą odnajdujemy zresztą w innych projektach i realizacjach autorstwa Józefa Chmiela, specjalizującego się w Polsce w architekturze teatralnej.

Gmach o kubaturze 120 700 m3, skomponowany w formie  abstrakcyjnej rzeźby złożonej z trzech przenikających się kamiennych, płaskich kręgów, jest czytelnym odniesieniem do charakterystycznej dla przełomu lat 50. i 60. XX wieku fascynacji latającymi talerzami, sputnikami i kosmosem (w 1957 roku wystrzelono w kosmos pierwszego sztucznego satelitę, co wyzwoliło wyobraźnię architektów i artystów). W tym stricte rzeźbiarskim koncepcie archi-rzeźby science fiction, dają się zatem odnaleźć refleksy późnomodernistycznej idei architektury jako rzeźby, neomanieryzmu japońskiego czy polifunkcjonalizmu Johna Johansena.

Rzeźbiarsko potraktowany budynek mieści dwie sceny: w wielkim kręgu znajduje się Duża Sala z nowocześnie rozplanowaną amfiteatralną widownią na 803 miejsca i potężnych rozmiarów obrotowa scena o powierzchni 420 m2 i szerokości 25 m. Panoramiczny portal sceny o wymiarach 9,5 m wysokości i 18 m szerokości, z bocznymi wejściami prosceniowymi, rozbudowane proscenium, szerokie obejście widowni na wysokości szóstego rzędu, są polską redefinicją nowatorskich przestrzeni filharmonii berlińskiej Hansa Scharouna (1956-63). Rozwiązania tego typu umożliwiają reżyserom i scenografom stosowanie różnorodnych pomysłów inscenizacyjnych. Druga sala, kameralna, przeznaczona jest  dla 190 widzów.

Z punktu widzenia aktualnych koncepcji odnoszących się do architektury teatralnej, późnomodernistyczna architektura gmachu bydgoskiej opery jest już zdecydowanie passé. Jest w niej oczywisty paradoks: jako budynek nowy jest już „zabytkiem”, świadectwem minionych konceptów i gustów, nieznacznie  tylko zmodyfikowanych dla potrzeb teatru XXI wieku.

 

Literatura:

  1. Karczewski P., Belcanto nad Brdą czyli dzieje opery w Bydgoszczy [w:] „Kalendarz Bydgoski” 2000.
  2. Weber Alicja, Miłośnicy sztuki operowej [w:] „Kalendarz Bydgoski” 2009.
  3. Weber Alicja, Opera Nova w Bydgoszczy [w:] „Kalendarz Bydgoski” 1999.
  4. Weber Alicja, Ostatni teatr XX wieku, czyli niezwykła historia budowy opery w Bydgoszczy [w:] „Kronika Bydgoska” XXXII 2010, Towarzystwo Miłośników Miasta Bydgoszczy, Bydgoszcz 2011.
  5. Weber Alicja, Złote gody bydgoskiej opery [w:] „Kalendarz Bydgoski” 2008.

 

 

autor: Marta Leśniakowska

informacje dodatkowe

nie wprowadzono żadnych informacji

Dodaj informacje

nazwa będzie opublikowana

Email nie zostanie opublikowany

Informacja: Informacja o teatrze musi zawierać minium 10 znaków.

fourplusnine=