Gdański Teatr Szekspirowski
Długi Targ 11/13 | |
pokaż na mapie | http://www.teatrszekspirowski.pl/ |
ważne wydarzenia
osoby
historia
Kamień węgielny pod budowę Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego został położony 14 września 2009 roku. Autorem projektu jest włoski architekt Renato Rizzi, który zdobył nagrodę specjalną w międzynarodowym konkursie rozpisanym w 2004 roku. Projekt ma zostać zrealizowany do połowy 2013 roku. Będzie to pierwszy po 1989 roku budynek teatralny zbudowany od fundamentów i zarazem najnowocześniejszy teatr w Polsce.
Idea odbudowy sceny elżbietańskiej w Gdańsku była głównym celem działalności Fundacji Theatrum Gedanense od momentu jej założenia w roku 1991. Po wielu latach starań i działań mających na celu odnowienie tradycji przedstawień szekspirowskich (organizacja międzynarodowego festiwalu), możliwe stało się rozpoczęcie budowy Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego. W miejscu, w którym w XVII wieku stał jedyny poza Wyspami Brytyjskimi budynek teatralny typu elżbietańskiego, stanąć ma teatr nowy, przystosowany do wymogów współczesnej dramaturgii, lecz rekonstruujący rozwiązania architektoniczne sceny elżbietańskiej i oparty na tych samych zasadach definiowania przestrzeni teatralnej.
Szkoła Fechtunku, gdyż tak nazywał się budynek istniejący w Gdańsku od około 1610 roku do początku XIX wieku, swoją konstrukcją przypominała londyński teatr Fortune i była miejscem występów angielskich trup teatralnych wędrujących po kontynencie jeszcze za życia Szekspira. Zachował się tylko jeden wizerunek drewnianego gmachu – rycina Petera Willera z 1687 roku. Badania archeologiczne prowadzone w latach 2000-2004 oraz w 2007 roku opodal murów gdańskiego Nowego Miasta, u zbiegu ulic Podwale Przedmiejskie i Bogusławskiego, ukazały drewniane elementy konstrukcyjne, które uznano za fragmenty historycznego teatru. W tym właśnie miejscu ponownie stanie Teatr Szekspirowski.
Zgodnie z wymogami konkursu, projekt Rizziego nie próbuje być wierną rekonstrukcją dawnego budynku. Rizzi kształtuje nową jakość, która jednak odzwierciedlać ma zarówno przekazy historyczne dotyczące rozwiązań architektonicznych teatrów elżbietańskich, jak leżącą u podstaw tych rozwiązań ideę teatru jako reprezentacji ,,sceny świata” w kontekście obyczajowym, społecznym, a także uniwersalnym. Jest to więc próba rekonstrukcji, ale sięgającej wgłąb, by uchwycić i odtworzyć nie tyle dawną zabudowę, lecz reprezentowaną przez nią wizję świata oraz jej miejsce w kontekście historycznym: architektonicznie i kulturowo.
Gmach z cegły, położony wyraźnie osiowo na linii wschód-zachód na planie wydłużonego prostokąta lekko ściętego od strony południowo-wschodniej, nawiązuje do zachowanej w Gdańsku gotyckiej architektury sakralnej i stłoczonych ciasno wąskich elewacji kamienic, co podkreślają przypory rozmieszczone rytmicznie na zewnętrznych ścianach budynku. Wnętrze skomponowano z trzech wyraźnie odrębnych funkcyjnie elementów. Na dwóch biegunach budynku znajdzie się część konstrukcyjna sceny oraz przestrzeń techniczna. Natomiast pośrodku wydłużonej ceglanej bryły, zamknięty jak skarb w wielkiej szkatule, umieszczony zostanie historyczny drewniany teatr. Otwierane wieko nad sceną– na pół przedzielony i uchylany dach – pozwoli na przedstawienia w duchu sceny elżbietańskiej: po pierwsze rozgrywane w dziennym świetle, po wtóre metaforycznie odgrodzone od ludzkiej codzienności, lecz otwarte na bezmiar nieba. Trzykondygnacyjne galerie dla 680 widzów zachowają właściwą scenie elżbietańskiej relację z otoczoną z trzech stron sceną oraz zróżnicowanie miejsc – historycznie warunkowane statusem społecznym.
Warunki sceny elżbietańskiej narzucałyby jednak duże ograniczenia inscenizacyjne, teatr zaś w zamierzeniu sprostać ma wszelkim wymogom współczesnej dramaturgii i reżyserii. Stąd koncepcja przestrzeni elastycznej, złożonej z ruchomych podestów, którą w zależności od potrzeb można przekształcić we frontalną scenę typu włoskiego (przez schowanie sceny szekspirowskiej i zamontowanie w jej miejsce foteli) lub w centralny ,,theatre-in-the-rond”. Formowalna przestrzeń ma być, wzorem sceny elżbietańskiej, ,,przezroczysta”, wchłaniana bez reszty przez świat teatru, poddana jego porządkowi. Podobnie ogrody - zaprojektowane na podniesionym na wysokość sześciu metrów przedpolu teatru – pozwolić mają na podziwianie gdańskiej starówki, być widownią dla ,,teatru miasta”.
Oryginalnym rozwiązaniem jest wyrastająca na wysokość osiemnastu metrów ,,struktura sceniczna”, pełniąca rolę nadscenia, mieszcząca urządzenia i pomieszczenia techniczne, w której zaplanowane zostało jedno z wejść na salę główną. Natomiast wschodnia część budynku, ze strefą pomieszczeń magazynowych i towarzyszących, oddzielona zostanie od murów zewnętrznych gmachu kompleksem osłoniętych dziedzińców.
Gdański Teatr Szekspirowski zaprojektowany został jako przestrzeń wielofunkcyjna. Poza spektaklami organizowanymi przez scenę impresaryjną odbywać się w nim będą przedsięwzięcia pozateatralne (koncerty, wystawy, warsztaty, konferencje, itp.), zbudowany zostanie także skansen archeologiczny prezentujący odnalezione drewniane fundamenty teatru oraz stała wystawa odkrytych przedmiotów i zabytków.
Literatura:
-
Baran M., Fundamenty pod Szekspira, „Gazeta Wyborcza”, 12-13.9.2009.
-
Baran M., Kamień pod Szekspira, „Gazeta Wyborcza – Trójmiasto”, 14.9.2009.
-
Baran M., Włodkowska K., Teatr marzeń. To będzie wizytówka Gdańska, „Gazeta Wyborcza – Trójmiasto”, 13.10.2010.
-
Czy Gdańsk straci historyczną panoramę?, „Nasz Dziennik”, 5-6.4.2008.
-
Kiwnik J., Inwestycje kulturalne na światową skalę, „Gazeta Wyborcza – Trójmiasto” 31 marca 2009.
-
MAC, Dźwigi u Szekspira, „Gazeta Wyborcza – Trójmiasto”, 25.11.2011.
-
Studium przedinwestycyjne budowy Teatru Gdańskiego przez Fundację Theatrum Gedanense, Fundacja Theatrum Gedanense, Gdańsk, maj 2000.
-
Zamorska-Przyłuska E., Teatr elżbietański – reaktywacja, „Didaskalia” 2007, nr 1.
autor: Anna Ochman
informacje dodatkowe
nie wprowadzono żadnych informacji
Dodaj informacje