enczsksiplhudeitsvhrespt
/ plgłówne menu
jesteś tutaj Theatre database
EN | PL | IT

Gdański Teatr Szekspirowski

historia teatrugaleriadane techniczneoryginalne wyposażenie

ważne wydarzenia

(więcej)14.9.2009 | położenie kamienia węgielnego pod budowę teatru
laying a foundation stone for the construction of the theater

osoby

(więcej)Renato Rizzi |Architekt
Architekt, twórca projektu Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego.

(więcej)Jerzy Limon |
Anglista, literaturoznawca, pisarz, tłumacz i teatrolog, doktor habilitowany, profesor zwyczajny Uniwersytetu Gdańskiego.

historia

Kamień węgielny pod budowę Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego został położony 14 września  2009 roku. Autorem projektu jest włoski architekt Renato Rizzi, który zdobył nagrodę specjalną w międzynarodowym konkursie rozpisanym w 2004 roku. Projekt ma zostać zrealizowany do połowy 2013 roku. Będzie to pierwszy po 1989 roku budynek teatralny zbudowany od fundamentów i zarazem najnowocześniejszy teatr w Polsce.

Idea odbudowy sceny elżbietańskiej w Gdańsku była głównym celem działalności Fundacji Theatrum Gedanense od momentu jej założenia w roku 1991. Po wielu latach starań i działań mających na celu odnowienie tradycji przedstawień szekspirowskich (organizacja międzynarodowego festiwalu), możliwe stało się rozpoczęcie budowy Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego. W miejscu, w którym w XVII wieku stał jedyny poza Wyspami Brytyjskimi budynek teatralny typu elżbietańskiego, stanąć ma teatr nowy, przystosowany do wymogów współczesnej dramaturgii, lecz rekonstruujący rozwiązania architektoniczne sceny elżbietańskiej i oparty na tych samych zasadach definiowania przestrzeni teatralnej.

Szkoła Fechtunku, gdyż tak nazywał się budynek istniejący w Gdańsku od około 1610 roku do początku XIX wieku, swoją konstrukcją przypominała londyński teatr Fortune i była miejscem występów angielskich trup teatralnych wędrujących po kontynencie jeszcze za życia Szekspira. Zachował się tylko jeden wizerunek drewnianego gmachu – rycina Petera Willera z 1687 roku. Badania archeologiczne prowadzone w latach 2000-2004 oraz w 2007 roku opodal murów gdańskiego Nowego Miasta, u zbiegu ulic Podwale Przedmiejskie i Bogusławskiego, ukazały drewniane elementy konstrukcyjne, które uznano za fragmenty historycznego teatru. W tym właśnie miejscu ponownie stanie Teatr Szekspirowski.

Zgodnie z wymogami konkursu, projekt Rizziego nie próbuje być wierną rekonstrukcją dawnego budynku. Rizzi kształtuje nową jakość, która jednak odzwierciedlać ma zarówno przekazy historyczne dotyczące rozwiązań architektonicznych teatrów elżbietańskich, jak leżącą u podstaw tych rozwiązań ideę teatru jako reprezentacji ,,sceny świata” w kontekście obyczajowym, społecznym, a także uniwersalnym. Jest to więc próba rekonstrukcji, ale sięgającej wgłąb, by uchwycić i odtworzyć nie tyle dawną zabudowę, lecz reprezentowaną przez nią wizję świata oraz jej miejsce w kontekście historycznym: architektonicznie i kulturowo.

Gmach z cegły, położony wyraźnie osiowo na linii wschód-zachód na planie wydłużonego prostokąta lekko ściętego od strony południowo-wschodniej, nawiązuje do zachowanej w Gdańsku gotyckiej architektury sakralnej i stłoczonych ciasno wąskich elewacji kamienic, co podkreślają przypory rozmieszczone rytmicznie na zewnętrznych ścianach budynku. Wnętrze skomponowano z trzech wyraźnie odrębnych funkcyjnie elementów. Na dwóch biegunach budynku znajdzie się część konstrukcyjna sceny oraz przestrzeń techniczna. Natomiast pośrodku wydłużonej ceglanej bryły, zamknięty jak skarb w wielkiej szkatule, umieszczony zostanie historyczny drewniany teatr. Otwierane wieko nad sceną– na pół przedzielony i uchylany dach – pozwoli na przedstawienia w duchu sceny elżbietańskiej: po pierwsze rozgrywane w dziennym świetle, po wtóre metaforycznie odgrodzone od ludzkiej codzienności, lecz otwarte na bezmiar nieba. Trzykondygnacyjne galerie dla 680 widzów zachowają właściwą scenie elżbietańskiej relację z otoczoną z trzech stron sceną oraz zróżnicowanie miejsc – historycznie warunkowane statusem społecznym.

Warunki sceny elżbietańskiej narzucałyby jednak duże ograniczenia inscenizacyjne, teatr zaś w zamierzeniu sprostać ma wszelkim wymogom współczesnej dramaturgii i reżyserii. Stąd koncepcja przestrzeni elastycznej, złożonej z ruchomych podestów, którą w zależności od potrzeb można przekształcić we frontalną scenę typu włoskiego (przez schowanie sceny szekspirowskiej i zamontowanie w jej miejsce foteli) lub w centralny ,,theatre-in-the-rond”. Formowalna przestrzeń ma być, wzorem sceny elżbietańskiej, ,,przezroczysta”, wchłaniana bez reszty przez świat teatru, poddana jego porządkowi. Podobnie ogrody - zaprojektowane na podniesionym na wysokość sześciu metrów przedpolu teatru – pozwolić mają na podziwianie gdańskiej starówki, być widownią dla ,,teatru miasta”.

Oryginalnym rozwiązaniem jest wyrastająca na wysokość osiemnastu metrów ,,struktura sceniczna”, pełniąca rolę nadscenia, mieszcząca urządzenia i pomieszczenia techniczne, w której zaplanowane zostało jedno z wejść na salę główną. Natomiast wschodnia część budynku, ze strefą pomieszczeń magazynowych i towarzyszących, oddzielona zostanie od murów zewnętrznych gmachu kompleksem osłoniętych dziedzińców.

Gdański Teatr Szekspirowski zaprojektowany został jako przestrzeń wielofunkcyjna. Poza spektaklami organizowanymi przez scenę impresaryjną odbywać się w nim będą przedsięwzięcia pozateatralne (koncerty, wystawy, warsztaty, konferencje, itp.), zbudowany zostanie także skansen archeologiczny prezentujący odnalezione drewniane fundamenty teatru oraz stała wystawa odkrytych przedmiotów i zabytków.

 

Literatura:

  1. Baran M., Fundamenty pod Szekspira, „Gazeta Wyborcza”, 12-13.9.2009.
  2. Baran M., Kamień pod Szekspira, „Gazeta Wyborcza – Trójmiasto”, 14.9.2009.
  3. Baran M., Włodkowska K., Teatr marzeń. To będzie wizytówka Gdańska, „Gazeta Wyborcza – Trójmiasto”, 13.10.2010.
  4. Czy Gdańsk straci historyczną panoramę?, „Nasz Dziennik”, 5-6.4.2008.
  5. Kiwnik J., Inwestycje kulturalne na światową skalę, „Gazeta Wyborcza – Trójmiasto” 31 marca 2009.
  6. MAC, Dźwigi u Szekspira, „Gazeta Wyborcza – Trójmiasto”, 25.11.2011.
  7. Studium przedinwestycyjne budowy Teatru Gdańskiego przez Fundację Theatrum Gedanense, Fundacja Theatrum Gedanense, Gdańsk, maj 2000.
  8. Zamorska-Przyłuska E., Teatr elżbietański – reaktywacja, „Didaskalia” 2007, nr 1.

 

 

autor: Anna Ochman

informacje dodatkowe

nie wprowadzono żadnych informacji

Dodaj informacje

nazwa będzie opublikowana

Email nie zostanie opublikowany

Informacja: Informacja o teatrze musi zawierać minium 10 znaków.

twominusone=