ważne wydarzenia
osoby
historia
W Białymstoku budynek teatru wzniesiony został około roku 1750 w ogrodzie, blisko pałacu hetmana Jana Klemensa Branickiego. Dwupiętrowy, zbudowany z tak zwanego muru pruskiego i kryty dachówką, miał fasadę ozdobioną malowanymi motywami architektonicznymi i herbami właścicieli. Wejście prowadziło z marmurowej sieni schodami w dół, do sali z miejscami na ławach parteru i w lożach. Plafon malowany na płótnie przedstawiał „wieniec w kwiaty z pięciu osóbkami”. Kurtyna autorstwa Augustyna
de Mirysa ukazywała sceny mitologiczne (w XIX wieku została sprzedana do Anglii). Scena była bogato wyposażona w urządzenia techniczne. Przedstawienia, głównie operowe i baletowe, odbywały się do 1771 roku, potem nieużytkowany teatr niszczał[1]. W 1808, z okazji przyjazdu zespołu Wojciecha Bogusławskiego, budynek został szybko wyremontowany, zamówiono też dziesięć nowych dekoracji. „Wys tawiliśmy kilkanaście widowisk, które sprawiwszy powszechne zadowolnienie, [...] znaczne przyniosły nam korzyści” – zanotował Bogusławski, opisując przy okazji zachowaną z dawnych czasów kurtynę:
Wystawia w różnych grupach bogów, półbogów. Muzy,
nimfy, satyry i inne mitologiczne osoby, które, przez do-
skonałe w różnych odległościach zachowanie proporcji,
wszystkie razem przedziwny okazują widok i każda od-
dzielnie grupa mogłaby osobno równie piękny wystawić
obraz[2].
Później w Białymstoku grały z rzadka jedynie zespoły wędrowne. W latach czterdziestych XIX wieku zrujnowany teatr Branickich rozebrano.
[1] Stanisław Dąbrowski, Teatr hetmański w Białymstoku, Białystok 1938; Barbara Król-Kaczorowska,
Teatr dawnej Polski. Budynki. Dekoracje. Kostiumy, Warszawa 1971.
[2] Wojciech Bogusławski, Dzieje Teatru Narodowego na trzy części podzielone..., Warszawa 1965, s. 201.
Literatura:
-
Bogusławski W., Dzieje Teatru Narodowego na trzy części podzielone..., Warszawa 1965, s. 201.
-
Dąbrowski S., Teatr hetmański w Białymstoku, Białystok 1938.
-
Glinka J., Zamek obronny w Białymstoku w XVI i XVII wieku [w:] „Rocznik Białostocki”, T.III, 1961, s. 72-76.
-
Król-Kaczorowska B., Teatr dawnej Polski. Budynki. Dekoracje. Kostiumy, Warszawa 1971.
-
Samusik J., Wersal Podlaski – powrót do dawnej świetności?, „Spotkania z Zabytkami” nr 1, rok 2009.
-
Wątki gotyckie Pałacu Branickich w Białymstoku [w:] „Ochrona Zabytków” 1952, R.5, nr 5, s. 287.
autor: Jarosław Komorowski
Jarosław Komorowski:
Teatr Królewski w Starej Oranżerii, Teatr Narodowy na pl. Krasińskich, Teatr na Zamku w Łańcucie, Operalnia, Amfiteatr w Łazienkach Królewskich, Sala teatralna w zamku Wacława Rzewuskiego, Teatr Antoniego Sułkowskiego, Teatr Sapiehów, Różana, Szkoła Fechtunku, Teatr Collegium Nobilium, Teatr przy zamku Jana Klemensa Branickiegoinformacje dodatkowe
nie wprowadzono żadnych informacji
Dodaj informacje